Diagnostyka POChP – poznaj podstawową ścieżkę diagnostyczną
POChP, czyli Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc, jest jedną z najczęściej diagnozowanych chorób układu oddechowego. Szacunkowo choruje na nią około 380 milionów ludzi, z czego w Polsce jest to około 2 milionów osób. Wczesne rozpoznanie POChP daje szansę na jej leczenie i złagodzenie objawów, dlatego tak ważne jest, aby podejrzewając u siebie chorobę nie zwlekać z poddaniem się diagnostyce POChP. Jej poszczególnym etapom bliżej przyglądamy się w naszym artykule.
Co trzeba wiedzieć o POChP?
Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc jest chorobą wywołaną stanem zapalnym w układzie oddechowym. Dochodzi do niego w wyniku długotrwałej ekspozycji na szkodliwe czynniki środowiskowe, takie jak pyły, gazy, zanieczyszczone powietrze czy dym tytoniowy.
Choroba prowadzi do nieodwracalnych zmian w drogach oddechowych i pęcherzykach płucnych. W jej przebiegu mogą występować objawy o różnym nasileniu, przede wszystkim przewlekły kaszel (niemający charakteru napadowego, co odróżnia go od kaszlu astmatycznego i alergicznego), duszność (zarówno wysiłkowa, jak i spoczynkowa), odkrztuszanie plwociny (czyli gęstej wydzieliny z płuc, czasami o ropnym charakterze) czy obniżona tolerancja wysiłku (pogorszenie kondycji, awersja do wysiłku fizycznego, z czasem także trudności z wykonywaniem podstawowych czynności bez zadyszki).
To jest ważne:
Choroba może się przez długi czas rozwijać zupełnie bezobjawowo lub dając tylko skąpe, nieswoiste objawy, co w wielu przypadkach opóźnia diagnostykę POChP.
Kto choruje na POChP?
Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc jest chorobą występującą na całym świecie, która przez wiele lat była kojarzona wyłącznie z osobami palącymi wyroby tytoniowe. I choć nadal to one stanowią największą grupę ryzyka POChP, to trzeba zauważyć, że chorobę coraz częściej diagnozuje się u osób, które nie używają i nigdy nie używały tytoniu.
Można wyróżnić trzy podstawowe czynniki ryzyka POChP:
- Palenie wyrobów tytoniowych, co pozostaje główną przyczyną choroby. Wciąż najważniejszym elementem profilaktyki POChP jest unikanie tytoniu, w tym palenia biernego.
- Zanieczyszczenie powietrza – pyły i związki chemiczne tworzące zjawisko smogu stanowią dziś jeden z kluczowych czynników ryzyka choroby.
- Zanieczyszczenia występujące w specyficznym środowisku pracy, w tym pyły, gazy i opary chemiczne, na które szczególnie narażeni są m.in. górnicy, hutnicy, rolnicy, sprzątaczki, kosmetyczki, pracownicy budowlani, pracownicy magazynów czy operatorzy maszyn).
Pamiętaj:
Jeśli masz powyżej 40 lat, znajdujesz się w jednej z tych grup ryzyka, a przy tym obserwujesz u siebie wymienione wcześniej objawy, to nie zwlekaj z poddaniem się diagnostyce POChP.
Pierwszy etap diagnostyki
Osoba, która podejrzewa, że może mieć POChP, w pierwszej kolejności powinna się zgłosić do lekarza rodzinnego.
To lekarz POZ podejmie decyzję, czy zasadne jest skierowanie pacjenta na pogłębioną diagnostykę POChP prowadzoną w poradni pulmonologicznej.
Badanie spirometryczne, czyli kluczowe badanie diagnostyczne
Podstawowym badaniem przeprowadzanym u osób z podejrzeniem POChP jest spirometria. To nieinwazyjne badanie polega m.in. na wdmuchiwaniu całego zgromadzonego w płucach zapasu powietrza do aparatu spirometrycznego za pośrednictwem ustnika.
Badanie spirometryczne ma na celu m.in. określenie wskaźnika FEV1, czyli objętości powietrza wydmuchanego w pierwszej sekundzie nasilonego wydechu oraz wskaźnika FVC, czyli natężonej pojemności życiowej płuc.
Na podstawie wyników badania lekarz pulmonolog może stwierdzić występowanie objawów Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc, takich jak m.in. utrwalone zwężenie oskrzeli.
Inne badania wykorzystywane w diagnostyce POChP
Ponieważ Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc jest chorobą ogólnoustrojową, rzutującą na funkcjonowanie całego organizmu, w tym układu sercowo-naczyniowego, pomocne w jej diagnozowaniu okazują się także inne badania, w tym:
- RTG klatki piersiowej,
- echo serca,
- EKG,
- badanie czynnościowe układu oddechowego (pletyzmografia),
- gazometria z pulsoksymetrią,
- ergospirometria (czyli tzw. próba wysiłkowa).
W przypadku zdiagnozowania Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc pacjent otrzyma rekomendację rozpoczęcia leczenia, które ma na celu zmniejszenie nasilenia objawów POChP, co jest warunkiem zachowania relatywnie dobrego komfortu życia.
