Kurkuma, znana również jako złoty korzeń lub „indyjskie złoto”, jest przyprawą o wyjątkowych właściwościach zdrowotnych, która od tysięcy lat jest stosowana w medycynie ajurwedyjskiej i tradycyjnej medycynie chińskiej. W ostatnich latach zyskała na popularności także i w Europie, gdzie coraz częściej dodaje się ją do różnych potraw, napojów, a nawet kawy.
Połączenie kurkumy z kawą może wydawać się nieco egzotyczne, jednak ta kombinacja nie tylko wzbogaca smak napoju, ale także może przynieść wiele korzyści zdrowotnych. Przyjrzyjmy się zatem, jak kurkuma wpływa na organizm, gdy dodajemy ją do kawy, oraz jakie są potencjalne korzyści z jej regularnego spożywania.
Kurkuma – składniki aktywne i właściwości
Kurkuma (Curcuma longa) jest rośliną z rodziny imbirowatych, której kłącze jest szeroko stosowane jako przyprawa, barwnik, a także jako środek leczniczy. Głównym składnikiem aktywnym kurkumy jest kurkumina, związek odpowiedzialny za jej charakterystyczny złoty kolor oraz większość jej właściwości zdrowotnych.
1. Kurkumina
Kurkumina jest silnym przeciwutleniaczem i wykazuje właściwości przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, antybakteryjne oraz przeciwwirusowe. Jest również znana ze swojego pozytywnego wpływu na zdrowie mózgu oraz układ sercowo-naczyniowy. Warto jednak zaznaczyć, że kurkumina ma niską biodostępność, co oznacza, że organizm trudniej przyswaja ją w formie naturalnej. Jednak połączenie jej z piperyną (składnikiem czarnego pieprzu) lub tłuszczami zwiększa jej wchłanianie.
2. Witaminy i minerały
Kurkuma zawiera również witaminy i minerały, takie jak witamina C, witamina E, witamina K, potas, wapń, żelazo oraz magnez. Te składniki wspierają ogólny stan zdrowia i pomagają w walce z różnymi schorzeniami.
Jak kurkuma działa na organizm?
Kurkuma, zwłaszcza w połączeniu z kawą, może działać na organizm na kilka sposobów. Poniżej przedstawiamy niektóre z najważniejszych korzyści zdrowotnych wynikających z jej spożywania.
1. Właściwości przeciwzapalne
Jednym z najważniejszych działań kurkumy jest jej zdolność do redukcji stanów zapalnych w organizmie. Przewlekłe stany zapalne są powiązane z wieloma chorobami, w tym z chorobami serca, cukrzycą typu 2, rakiem oraz chorobami neurodegeneracyjnymi. Regularne spożywanie kurkumy, np. w kawie, może pomóc w zmniejszeniu ryzyka wystąpienia tych schorzeń, a także w łagodzeniu objawów związanych ze stanami zapalnymi, takich jak bóle stawów.
2. Wsparcie dla układu pokarmowego
Kurkuma ma również pozytywny wpływ na układ pokarmowy. Może wspomagać trawienie, redukować wzdęcia oraz łagodzić objawy zespołu jelita drażliwego. Kurkumina stymuluje produkcję żółci w wątrobie, co jest szczególnie istotne dla trawienia tłuszczów.
Dodanie kurkumy do porannej kawy może zatem poprawić procesy trawienne i przyczynić się do lepszego funkcjonowania przewodu pokarmowego.
3. Wsparcie dla układu nerwowego
Kurkuma wykazuje również potencjał neuroprotekcyjny. Kurkumina może przechodzić przez barierę krew-mózg, co pozwala jej bezpośrednio wpływać na mózg. Badania sugerują, że kurkumina może pomagać w zapobieganiu i leczeniu chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera i Parkinsona. Może również poprawiać funkcje poznawcze i nastrój, a także działać jako naturalny środek przeciwdepresyjny. Regularne spożywanie kawy z kurkumą może zatem wspierać zdrowie mózgu i poprawiać samopoczucie.
4. Wsparcie dla układu sercowo-naczyniowego
Kurkuma może również wspomagać zdrowie serca. Kurkumina pomaga obniżyć poziom cholesterolu LDL (tzw. „złego” cholesterolu) oraz redukować stężenie trójglicerydów we krwi. Może również poprawiać funkcjonowanie śródbłonka naczyniowego, bardzo istotnego dla utrzymania zdrowego ciśnienia krwi i zapobiegania chorobom serca. Picie kawy z dodatkiem kurkumy może zatem przynieść korzyści dla układu krążenia i wspierać zdrowie serca.
5. Wsparcie układu odpornościowego
Kurkuma jest również znana z działania wspierającego układ odpornościowy. Jej właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze pomagają w ochronie organizmu przed infekcjami. Regularne spożywanie kurkumy może również pomóc w zmniejszeniu ryzyka przeziębień i innych chorób zakaźnych. W okresie zwiększonego ryzyka infekcji warto dodać kurkumę do kawy, aby wzmocnić odporność.
Jak przygotować kawę z kurkumą?
Przygotowanie kawy z kurkumą jest proste i nie wymaga specjalnych umiejętności kulinarnych. Oto prosty przepis na kawę z kurkumą, który możesz wypróbować w domu:
Składniki:
- 1 filiżanka świeżo zaparzonej kawy
- 1/2 łyżeczki mielonej kurkumy
- 1/4 łyżeczki cynamonu (opcjonalnie)
- 1/4 łyżeczki imbiru w proszku (opcjonalnie)
- 1/4 łyżeczki czarnego pieprzu (dla zwiększenia biodostępności kurkuminy)
- 1 łyżeczka miodu lub syropu klonowego (do smaku)
- 1/2 filiżanki mleka (opcjonalnie, można użyć mleka roślinnego)
Sposób przygotowania:
- W garnku podgrzej mleko (jeśli używasz) z kurkumą, cynamonem, imbirem i czarnym pieprzem. Mieszaj, aż składniki się połączą i mleko będzie ciepłe, ale nie wrzące.
- Zaparz kawę według własnych preferencji.
- Do filiżanki wlej kawę, a następnie dodaj podgrzane mleko z przyprawami.
- Dodaj miód lub syrop klonowy do smaku.
- Dokładnie wymieszaj, aż wszystkie składniki się połączą.
- Podawaj gorące, ciesząc się złocistym napojem o wyjątkowych właściwościach zdrowotnych.
Potencjalne efekty uboczne i środki ostrożności
Chociaż kurkuma jest ogólnie uważana za bezpieczną przyprawę, istnieją pewne środki ostrożności, które warto wziąć pod uwagę.
1. Interakcje z lekami
Kurkumina może wpływać na działanie niektórych leków, zwłaszcza tych stosowanych w leczeniu cukrzycy, rozrzedzających krew oraz niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NSAID). Osoby przyjmujące te leki powinny skonsultować się z lekarzem przed regularnym spożywaniem kurkumy w dużych ilościach.
2. Problemy żołądkowe
W niektórych przypadkach, spożywanie dużych ilości kurkumy może prowadzić do problemów żołądkowych, takich jak nudności, biegunka czy zgaga. Osoby z wrażliwym żołądkiem powinny zaczynać od małych ilości i stopniowo zwiększać dawkę.
3. Ciąża i karmienie piersią
Choć kurkuma w małych ilościach jest bezpieczna do spożycia podczas ciąży i karmienia piersią, to stosowanie suplementów kurkuminy w dużych dawkach może nie być zalecane. Kobiety w ciąży lub karmiące powinny skonsultować się z lekarzem przed wprowadzeniem kurkumy do diety w większych ilościach.
Na koniec
Kurkuma dodawana do kawy to proste, ale skuteczne połączenie, które może przynieść liczne korzyści zdrowotne. Od działania przeciwzapalnego, poprzez wsparcie układu nerwowego, aż po ochronę serca i wsparcie układu odpornościowego – regularne spożywanie kawy z kurkumą może pozytywnie wpłynąć na zdrowie i samopoczucie.
Pamiętaj jednak, aby zaczynać od małych ilości kurkumy i monitorować reakcje organizmu, a w razie wątpliwości skonsultować się z lekarzem.
Źródła
- Gupta, S. C., Patchva, S., & Aggarwal, B. B. (2013). Therapeutic Roles of Curcumin: Lessons Learned from Clinical Trials. The AAPS Journal, 15(1), 195-218. DOI:10.1208/s12248-012-9432-9
- Hewlings, S. J., & Kalman, D. S. (2017). Curcumin: A Review of Its’ Effects on Human Health. Foods, 6(10), 92. DOI:10.3390/foods6100092
- Chainani-Wu, N. (2003). Safety and Anti-Inflammatory Activity of Curcumin: A Component of Tumeric (Curcuma longa). Journal of Alternative and Complementary Medicine, 9(1), 161-168. DOI:10.1089/107555303321223035
- World Health Organization. (2021). Traditional Medicine: Turmeric. WHO Monographs on Selected Medicinal Plants, Volume 1.
