Dlaczego ważne jest regularne badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego?

Podczas rutynowej wizyty o okulisty, oprócz standardowego badania wzroku, często przeprowadza się również badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego. Ciśnieniem wewnątrzgałkowym, znanym również w literaturze specjalistycznej śródgałkowym, określa się wartość pomiędzy zawartością gałki ocznej i jej wywieranie na ściany rogówki i twardówki. Wpływ na właściwy poziom ciśnienia wewnątrzgałkowego ma równowaga pomiędzy wytwarzaniem i odpływem cieczy wodnistej oka.

W celach zbadania poziomu ciśnienia wewnątrzgałkowego, stosuje się obecnie 3 sposoby jego mierzenia:

Tonometria aplanacyjna

Wyniki badania ciśnienia wewnątrzgałkowego metodą aplancyjną, uznawane są za najdokładniejsze. Opiera się ona o fizyczną regułę Imberta-Ficka, która brzmi: “wartość siły potrzebnej do spłaszczenia kuli oraz powierzchnia spłaszczenia, określają ciśnienie wewnątrz kuli“. Do przeprowadzenia badania tą metodą niezbędny jest tonometr Goldmana. Wbudowany w lampę szczelinową tonometr, przykłada się do wcześniej znieczulonego i zabarwionego fluorosceiną (barwnik fluoryzujący w niebieskim świetle) oka pacjenta.

W przypadku, gdy rogówka pacjenta jest zniekształcona lub obrzęknięta, wynik może odpowiednio zaniżony lub zawyżony.

Tonometria bezdotykowa

Badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego metodą bezdotykową oparte jest również o fizyczną regułę Ficka. Do jej wykonania wykorzystuje się podmuch powietrza. Nie potrzebne jest w tym przypadku znieczulenie oka pacjenta, gdyż wykonanie pomiaru nie oznacza bezpośredniego kontaktu gałki ocznej z narzędziem okulistycznym.

Nie zaleca się korzystania z tej metody tonometrii, w przypadku badania ciśnienia wewnątrzgałkowego u osób chorych na jaskrę. Spowodowane jest to możliwym zafałszowaniem pomiaru, wywołanym przez gwałtowny podmuch powietrza. Przymykanie oczu i odruchowe napinanie mięśnia okrężnego oka powoduje wzrost ciśnienia śródgałkowego.

Tonometria impresyjna

Od metody badania ciśnienia wewnątrzgałkowego z wykorzystaniem tonometru Schiotza, powoli się odchodzi. Podobnie, jak w przypadku metody aplanacyjnej, niezbędne jest tutaj znieczulenie. Pacjenta układa się w pozycji leżącej, zwracając uwagę na to, żeby żadna część jego garderoby nie uciskała szyi (co może doprowadzić do zafałszowania wyniku) i przykłada się prostopadle do gałki ocznej tonometr Schiotza. Wynik określa się na podstawie obserwacji pod wpływem jakiego obciążenia, w który wyposażony jest trzpień tonometru, odkształca się gałka oczna pacjenta.

Czynniki ryzyka i metody pomiaru

Badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego jest szczególnie ważne u osób, których ryzyko zachorowania na jaskrę jest podwyższone. Każdy pacjent powyżej 40 roku życia, zgłaszający się do gabinetu okulistycznego, powinien rutynowo poddać się badaniu ciśnienia śródgałkowego. Zbyt wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe nie świadczy jednoznacznie o jaskrze, ale stanowi główny czynnik wpływający na jej rozwój. Do przyczyn wzrostu ciśnienia ocznego należą m.in. urazy oka, choroby oczu (np. zespół rozproszonego barwnika) oraz przyjmowanie niektórych leków. Badania tonometryczne to nie jedyne metody pomiaru, dlatego należy przeprowadzić także dodatkowe badania przy wysokim ciśnieniu wewnątrzgałkowym oraz monitorować jego poziom w procesie leczenia.

Badaj regularnie ciśnienie krwi za pomocą ciśnieniomierza elektronicznego.